PIA-10 News (07 January 2011)

Cebuano News: CHO, adunay awhag sa publiko aron paglikay sa sakit ning panahon sa pagka-usab usab sa klima

Iligan City - Nagpahimangno ang City Health Office (CHO) sa publiko sa posibleng motakboy nga mga sakit ning panahon sa pagka-usab usab nga dagan sa klima, gikan sa ting-init ug dayon ting-ulan.

Matud ni Dr. Livey Villarin, City Health Officer, sagad nga masinati karong panahona ang sip-on, ubo, hilanat ug gani mosangpot sa typhoid fever sama sa nasayrang taho sa ubang lugar.

Gitambagan ni Villarin ang katawhan sa regular nga pag-inom sa limpyong tubig nga dili moubos sa walo ka baso matag adlaw ug pagsiguro kanunay nga limpyo ang pagakan-on.

Subling nag-awhag ang health officer sa publiko nga gilayong magpahiling diha sa mga barangay health centers o bisan diha mismo sa ilang buhatan kung ugaling adunay bati-on nga paghilanat. (boy decena/CIO Iligan)


Cebuano News: Magaro uyon sa ordinansa nga nagdili pagbaligya og ilimnong makahubog ug sigarilyo ngadto sa mga kabataan
Iligan News - Pabor ang bag-ong napili nga Sangguniang Kabataan (SK) Federation President Riza Jane Magaro sa Iligan sa ordinansa ni City Councilor Bayani Areola sa konseho nga magdili sa mga katindahanan sa pagbaligya sa ilimnong makahubog ug sigarilyo ngadto sa mga minor de edad.

Gipahayag ni Magaro nga insakto ang gihimo ni Konsehal Areola aron paglikay nga mahitumpawak sa dautang bisyo ang mga kabataan.

Gani, sumala pa, usa sa hatagan niya’g dakong pagtagad isip bag-ong ex-officio member sa konseho ang pagpatuman og mga alternatibong programa aron pagpatipas sa mga kabataan gikan sa nagkalain-laing bisyo.

Sa laing bahin, gisaysay usab ni Magaro, atol sa usa ka press conference sa city hall ang tulo ka mga nag-unang programa de gobierno isip tingog sa mga kabatan-onan sa konseho. (mta/CIO Iligan)


Cebuano News: Bag-ong napili nga SK Federation President misaysay sa iyang programa de gobierno

Iligan City - Gisaysay sa bag-ong napili nga Sangguniang Kabataan (SK) Federation President nga si Riza Jane Magaro, atol sa usa ka press conference sa city hall ang tulo ka mga nag-unang programa de gobierno isip tingog sa mga kabatan-onan sa konseho.

Kini mao ang spiritual leadership kon pagdumala nga nakaangkla sa maayong pagtulun-an sa Dios, sports development kon pag-umol sa mga kabataan nga adunay abilidad sa paugnat sa kusog ug intellectual programs kon pagtabang sa mga kabataan nga makatiwas sa pagtuon.

Hinoon, gibutyag ni Magaro, nga iya usab nga konsultahon ang mga SK chairpersons sa matag barangay kalabot sa ilang mga sugyot ug rekomendasyon nga makaayo sa ilang hugpong.

Dugang niini, gipasalig niya nga mamahimong balanse ang iyang pag-atiman sa mga kabatan-onan sa tanang barangay – coastal man o hinterland.

Si Magaro mao’y bag-ong SK chairperson sa Barangay Digkilaan nga usa sa trese ka mga hinterland barangays sa Iligan. Siya nag-edad og dise sais anyos ug tinun-an sa MSU-IIT sa kursong Bachelor of Arts, major in Political Science.

Subay niini, gikalipay usab sa bag-ong hepe sa Youth Affairs Office nga si Lorna Mercedita Mata ang mga plano ni Magaro tungod kay nahatakdo man usab kini sa mga programa sa iyang buhatan. (mta/CIO Iligan)


Cebuano News: Mayor Cruz mimando sa city sports nga makapahigayon og sports programs sa kabaranggayan

Iligan City - Mibutyag si Bernard Antonio Palafox, bag-ong sports director sa Iligan, nga gimando-an siya karon ni Mayor Lawrence Lluch Cruz sa paghan-ay og mga sports programs alang sa barangay ug sangguniang kabataan.

Matud pa, tinguha sa amahan sa siyudad nga malakip niini ang mismong mga barangay ug SK officials agi’g pag-promote sa ilang panagsandurot isip mga bag-ong lideres sa ilang tagsa-tagsa ka dapit.

Dugang niini, miawhag usab si Mayor Cruz nga ipadayon ang naandang sportsfest sa mga kawani sa city hall ug pagsuporta sa nagkalain-laing kalihukan o padula nga pasi-ugdahan sa mga local sports organizations.

Wala usab gihiklin ni Palafox ang pagpaningkamot nga makapahigayon na usab og world title fight sa boksing dinhi sa Iligan. (mta/CIO Iligan)


Cebuano News: Mga guidance counselors sa nagkada-iyang tunghaan gitigom ni Konsehal Areola

Iligan City - Gitigom ni City Councilor Bayani Areola didto sa SP Session Hall niadtong bulan sa Disyembre 2010 ang mga guidance counselors gikan sa nagkalain-laing tunghaan dinhi sa Dakbayan sa Iligan.

Tumong niini ang pagpakighinabi kanila kalabot sa sunod-sunod nga mga insidente sa mga estudyante nga naghikog sa milabay nga tuig. Buot usab suta-on sa Chairman sa Committee on Moral Recovery and Family ang mga hinungdan sa ilang pagkutlo sa ilang kaugalingong kinabuhi ug unsa usab ang mga paningkamot sa mga tunghaan aron paglikay nga mahitabo pa kini pag-usab.

Nasayran atol sa maong tigum nga kasagarang hinungdan sa insidente ang personal nga problema sama sa pagkabagsak niini sa mga subjects, problemang pinansiyal ug problema sa ilang hinigugma.

Nakumpirma usab nga adunay duha ka mga tinun-an sa MSU-IIT ang naghikog-patay ug usa ang wala magmalampuson sa dautang laraw, usa ang namatay ug ang usa ang wala magmalampuson nga tinun-an sa Iligan Medical Center College, samtang tulo ang nasayrang naghikog-patay nga tinun-an sa St. Michael’s College ug beinte ang misulay unta apan wala magmalampuson.

Subay niini, gilaraw karon ni Konsehal Areola ang pagduso og ordinansa alang sa istrikto nga pagpatuman sa Republic Act 9258 kon Guidance Counselling Act of 2004 nga nagmando sa mga tunghaan pagbutang og usa ka guidance counselor matag 500 ka mga tinun-an.

Hinoon, nagtoo usab ang magbabalaod nga labing mahinungdanon gihapon ang responsibilidad sa mga ginikanan nga giyahan ug tambagan ang ilang matag anak. (boy decena/CIO Iligan)


Cebuano News: Mayor Cruz mimugna’g task force nga mag-imbestiga sa wala mahuman nga mga proyekto sa kabaranggayan

Iligan City - Mimugna karon si Mayor Lawrence Lluch Cruz, ning dakbayan, og usa ka task force nga mo-imbestiga sa wala mahuman nga mga proyekto sa kabaranggayan.

Partikular nga susihon sa amahan sa siyudad ang mga proyekto nga nahatagan na og kumpletong pundo subay sa estimated amount niini diha sa Program of Works.

Suta-on usab ni Mayor Cruz kung napahiluna ba sa ensakto ang gipagawas sa siyudad nga equal sharing gikan sa 20% development fund.

Kung kahinumduman nga sa miaging tuig 2010 lamang, mi gahin ang buhatan sa Mayor og tag-usa ka milyon pesos isip ayudang pinansiyal sa mga ipatumang proyekto sa matag barangay ilalom sa Barangay Empowerment Program o mas naila nga equal sharing.

Gitahasan ni Mayor Cruz nga mangulo sa task force mao si Cesar Octobre, hepe sa Barangay Affairs Office, ug paga-abagan nila ni City Engineer Franklin Maata ug City Planning and Development Coordinator Gil Balondo.

Lakip nga ipa-ilalom sa imbestigasyon ang mga sakop sa Bids and Awards Committee ug development councils sa matag hintungdang barangay. (boy decena/CIO Iligan)


Cebuano News: Unod sa MTPDP ni Presidente Noynoy, tun-an sa mga lideres sa Rehiyon 10

Iligan City - Magkatigum karong adlawa, Enero 6, didto sa Cagayan de Oro ang mga lideres sa nagkalain-laing probinsiya, siyudad ug mga rehiyonal nga sanga sa mga ahensiya sa gobyerno dinhi sa Rehiyon 10 alang sa himoong pagtoon sa Medium Term Philippine Development Plan (MTPDP) ni Presidente Benigno Simeon “Noynoy” Aquino III.

Mao kini ang gibutyag nga kasayuran ni Iligan City Mayor Lawrence Lluch Cruz atol sa iyang buntagong programa sa radyo kagahapong adlawa, Enero 5. Si Mayor Cruz mao ang mamunô sa maong katiguman isip Chairman sa Regional Development Council (RDC) sa amihanang Mindanao.

Sumala ni Mayor Cruz, ipresentar ang unod sa MTPDP ni Pnoy Deputy Director General Rolando Tungpalan sa National Economic and Development Authority (NEDA).

Pasi-unang nasayran sa RDC Chair nga unod sa MTPDP ang mga damgo o plano, development agenda, polisiya de gobyerno, programa ug nagkalain-laing tinguha ni Presidente Aquino alang sa katawhan sa Pilipinas gikan sa tuig 2011 ngadto sa 2016.

Gitin-aw ni Mayor Cruz nga pasi-una lamang ang matigayong katiguman sa itakda gayud nga unang full-council meeting sa RDC dinhi sa Iligan sa umaabot nga bulan sa Pebrero.

Mipahayag si Mayor Cruz nga mahinungdanong masayran sa mga lideres sa Rehiyon 10 ang MTPDP ni Pnoy tungod kay buot man niyang mahasubay niini ang development plan sa RDC 10. (boy decena/CIO Iligan)


Cebuano News: Unang full-Council Meeting sa RDC 10 dinhi sa Iligan, gitakda na sa Pebrero 11

Iligan City - Natakda na sa Pebrero 11 ang unang full-council meeting sa Regional Development Council (RDC) 10 nga ipahigayon dinhi sa Dakbayan sa Iligan.

Nauyonan ang maong petsa atol sa pagpakigtagbo ni RDC 10 Chairman, Mayor Lawrence Lluch Cruz, ngadto nila ni Regional Director Leon Dacanay ug Assistant Regional Director Allan Olavidez sa National Economic and Development Authority (NEDA)-Region 10 niini lamang Enero 4.

Himoon ni Mayor Cruz ang pormal nga pagpahibalo ngadto sa mga mayor, gobernador ug ubang sakop sa RDC kalabot sa maong kalambo-an atol sa natakdang katiguman sa mga lideres sa amihanang Mindanao karong adlawa, Enero 6, didto sa Grand Caprice Hotel, Cagayan de Oro.

Subling giasoy sa pamuno-dakbayan nga pipila sa dapitong motambong niini ang kalihim sa Socio-Economic Planning sa nasud nga si NEDA Director General Cayetano Paderanga, Jr. ug kanhi Senador Mar Roxas.

Nag-unang hisgutan sa natakdang tigum ang gipanagan-ang kakulangon sa supply sa kuryente sa panahon sa ting-init nga posibleng masinati sa mga bulan sa Abril ngadto sa Hunyo ning tuiga. (boy decena/CIO Iligan)


Cebuano News: Dugang usa ka traktura sa pang-uma, gipaningkamutan nga maangkon sa siyudad sa Iligan

Iligan City - Gipaningkamutan karon sa kagamhanan sa siyudad ubos sa pamuno-an ni Mayor Lawrence Lluch Cruz nga maangkon ang dugang usa ka traktura nga maggamit alang sa pagpang-uma dinhi sa atong dapit.

Sa nasayran gikan ni City Agriculturist Octavius Molo, gipaningkamotan nila karon nga mapaggawas ang gahin nga 1.2 milyones pesos isip counterpart sa laing 1.2 milyones pesos nga pundo gikan sa Department of Agriculture (DA).

Gibutyag ni Molo nga nagkantidad ang pagapalitong traktura og 2.4 milyones pesos.
Dugang giasoy sa city agriculturist nga mapuslan ang gitinguhang traktura sa pagahimoong varietal testing sa itanom nga upland rice sulod sa 300 hektaryas nga luna sulod sa Barangay Panoroganan, Rogongon, Mainit, Kalilangan, Dulag ug Lanipao.

Sa pagkakaron, aduna na’y duha ka traktura ang City Agriculture Office nga nagserbisyo sa mga mag-uuma ning dakbayan. (boy decena/CIO Iligan)


IPHO to step-up interventions for maternal, child health
Iligan City – Frontline health workers, local government leaders and development partners across Lanao del Sur gathered here yesterday for the start of a three-day operational planning workshop to intensify key interventions necessary to improve the health situation of mothers and children in the province.

Dr. Alinader Minalang, Integrated Provincial Health Office (IPHO) chief, said the workshop aims to provide a venue to assess the current health situation in the province as well as the status of health priority programs to come-up with a plan to scale-up interventions for maternal, newborn and child health.

It is part of our intensified efforts to meet the country's commitment towards the timely attainment of the specific Millennium Development Goals (MDGs) namely reducing child mortality, improving maternal health, and combating HIV/AIDS, malaria, and other diseases, Minalang said.

It will also provide an opportunity to strengthen collaboration with development partners in the province and assist them in identifying areas where they can support and help minimize resource gaps, he further said.

Minalang stressed that by promoting convergence and synergy of efforts, the MDGs can be achieve successfully on-time.

Representatives from the different development partners in the province such as the United States Agency for International Development, United Nations Population Fund, and European Commission among others are also present in the workshop.

The MDGs are a set of eight time-bound, concrete and specific targets aimed at significantly reducing, if not decisively eradicating poverty by 2015.

These goals address the issues of poverty, hunger, education and health services. (Apipa P. Bagumbaran/PIA Marawi)


Tagalog News: MSU-Marawi nababahala sa napipintong pagsasara ng Landbank extension office sa campus

City of Marawi - Nagpahayag ng pagkabahala ang mga Kristiyanong estudyante, guro at kawani ng Mindanao State University (MSU) dito sa napipintong pagsasara ng Land Bank of the Philippines extension office sa loob ng campus.

Nauna rito, ipinaskil ng pamunuan ng nasabing bangko ang paunawa nito sa lahat ng kanyang kliyente na ang MSU extension office nito ay magsasara na sa a-18 ng susunod na buwan ng Pebrero.

Sa pakikipanayam ng Radyo ng Bayan, ipinaliwanag ni Land Bank Marawi Branch Manager Acmad Grande Mamacotao na desisyon ng kanilang top management na ipasara ang nasabing extension office dahil ito ay nalulugi.

Ayon kay Mamacotao, lumiit ang kita ng nasabing extension office simula nang matigil ang kanilang livelihood loans para sa mga kawani ng nasabing unibersidad.

Dahil dito, itinuturing na isang least performing unit ang extension office ng Land Bank dito sa MSU, dagdag pa ni Mamacotao.

Sinabi niya na kapag naisara na ang nasabing bangko, lahat ng mga kliyente nito ay bababa na sa downtown Marawi upang doon makipagtransaksiyon sa main branch ng LandBank.

Karamihan sa mga Kristiyanong estudyante, mga guro at staff ng MSU ay nagpahayag ng kanilang pagkakabahala dahil natatakot silang ma-hold up o ma kidnap kung pupunta pa sila sa downtown Marawi para makipagtransaksiyon sa nasabing bangko.

Nguni’t sinabi ni Mamacotao na balak nilang panatilihin ang dalawang Automated Teller Machines o ATM nito sa loob pa rin ng MSU-Marawi campus.

Gayunpaman, si MSU System President Dr. Macapado Muslim ay sumulat na kay Finance Secretary Cesar Purisima, na tumatayong chairman ng Board of Directors ng Land Bank, upang hilingin na huwag ng ituloy ang pagsasara ng nasabing bangko para sa kapakanan ng lahat ng mga kliyente nito, ayon kay Mamacotao.

Ang lahat ay umaasa na bago pa man ang Feb. 18 ay makapagpasya na ang pamunuan ng Land Bank na huwag ng ituloy ang pagsasara ng nasabing bangko dito sa loob ng MSU-Marawi campus. (Bobby Ilupa/DXSO Radyo ng Bayan Marawi)


Lanao Norte All-Stars win over American basketball players

Tubod, Lanao del Norte – The Lanao del Norte All-Stars edged out the much-taller World Harvest Team to secure a come-from-behind-victory in a friendly game held on January 5, 2011 at the cavernous Mindanao Civic Center gym, Sagadan, Tubod, this province.

When the buzzer sounded, the home team was on top with the final score of 66-61.

The exhibition game is a joint activity of the provincial government of Lanao del Norte and the World Harvest Sports Ministries.

“We are very happy for the visit of these international players. Their presence here proves that Lanao del Norte is indeed a very safe and peaceful place,” Governor Khalid Dimaporo expressed.

Early before the game, the players went to Gawad Kalinga (GK) Village in brgy. Waterfalls, Kapatagan for their community outreach activity where they entertained the local residents and children with basketball tricks and a puppet show.

“The Philippines is such a beautiful country and it is my privilege as a Christian to help the local people and the local government improve their situation,” Tom Randall said.

Tom Randall is the director of World Harvest Ministries since 1990 and with his wife Karen have served in the Philippines on projects such as orphanages, youth camps, building crews and basketball teams.

In the US, Randall serves as a speaker, entertainer and chaplain for the PGA Champions Tour.

World Harvest Ministries has committed to initially build at least one house in GK Village as their assistance to poor residents in Kapatagan town.

In February, Lanao del Norte will be hosting the 2011 Palarong Pampook, otherwise known as Northern Mindanao Regional Athletic Association (NMRAA) Meet establishing this fast-rising province as the preferred sporting destination in southern Philippines. (VNL/PIO-LDN)